Bilgisayar Kaosu; Isınma! Hepsi bir Arada Sıvı Soğutucular 101

Herkese merhabalar, işlemcilerin üstünden geçen elektrik, silikonlarında ve bakır kısımlarında ısı oluşturuyor ve fazlası işlemcilere zarar veriyor. Peki bu ısıyı sıvı soğutucuları kullanarak nasıl işlemcilerden nasıl uzaklaştırabiliriz?

Neden İşlemcileri Soğutuyoruz?

İşlemciler matematiksel işlemleri yapmak için bir yarı iletken olan silikonu kullanırken üstlerinden elektrik geçiriyorlar. Bu durum üstünden elektrik geçen her maddenin az ya da çok ısınması gibi bir durum ortaya çıkarıyor. Eğer biz bu ısıyı başka bir maddeye transfer etmez isek işlemcimiz yüksek sıcaklıklarda çalıştığı için hem performans kayıpları hem de işlemcimizin silikonlarında hasarlar göreceğiz. İşlemcilerin soğutulması için hava, sıvı vb. gibi maddeler kullanmamızın nedenleri işte bunlar.

İşlemcileri Soğutmak için Ne Tarz Uygulamalar Var?

İşlemcilerin soğutulması için kullanılan en çok 4 yöntemi şu şekilde sıralayabiliriz:

1. Hava ile soğutma. En çok kullanılan, en ucuz soğutma türüdür.
2. Döngü içerisindeki sıvı ile soğtuma. Bu soğtuma türünde sıvının işlemci ile direk teması yoktur.
3. Daldırma yöntemi ile sıvı soğutma. Bu türde işlemci iletken olmayan bir sıvının içerisindedir.
4. Pasif soğutma yöntemi. Genellikle tozun bol olduğu alanlarda kullanılır.

Döngü ile Sıvı Soğtuma Nedir?

Döngü ile sıvı soğtuma bir radyatörün,pompanın ve opsiyonel olarak bir rezervuarın tamamen doldurularak kapatılması ve gerekmediği sürece pek açılmadığı durumlardır. Bu yöntem çoğu uygulamada kullanılır. Bilgisayar haricinde kullanılan en yaygın uygulaması ise arabalardır. İşlemci gibi bir ısı kaynağı olan motorun içerisinden, soğutucu sıvıyı geçirip radyatöre pompa vasıtası ile gönderilir. Radyatörde hava yardımı olarak ya da olmayarak soğuyan sıvı tekrar motorun ya da işlemciye gönderilerek bir daha ısınarak döngüyü tamamlar. Bu döngü bakımdan bakıma kadar devam eder. Bilgisyarlarda bu durum ”Custom” yani el yapımı ve ”AIO, All in One” yani hepsi bir arada sıvı soğutucu türleri olarak ikiye ayrılır.

AIO Sıvı Soğutucular Nasıl Çalışır?

Hepsi bir arada sıvı soğutucuların altı temel komponenti vardır: Fanları, radyatörü, pompası, soğutma plakası, bağlantı boruları ve soğutma sıvısı.

Fanlar genellikle radyatörün üstünde veya altında konuşlandırılır. Fakat hava basıncı ile radyatörden farklı yerlerde konuşlandırılarak kullanımları mümkündür.

Radyatörler sıvının küçük ama fazlaca kanallardan geçip hava ile buluştuğu yerdir. Kanallar bakırdan veya alüminyumdan olabilir. Hepsi bir arada soğutucularda rezarvuar işlevi de görür.

Sıvı pompaları genellikle soğutma plakalarının üstünde konuşlandırılır. Fakat sıvı basıncı ile soğutma plakasından farklı yerlerde konuşlandırılabilmeleri mümkündür. Genellikle soğutma plakasında kullanılan malzemeden kullanılır. Ucuz olması için aliminyum tercih edilebilir.

Soğutma plakaları hepsi bir arada soğutucuların işlemci ile temas eden bölümüdür. Soğuk su buraya gelir, ısınır ve sıvı basıncı sayesinde yeni gelen soğuk sıvı tarafından itilir. Sıvının işlevini doğru gerçekleştirebilmesi için ”microfin” adı verilen çıkıntılar kullanılılır. Bu çıkıntılar temas alanını arttırdığı ve akış hızını, düzenini ayarladığı için soğutma sıvısı işlevini tam gerçekleştirebilir. Genellikle radyatörün kullanıldığı malzemeden kullanılır. Nikel kaplı olabilir.

Bağlantı boruları genellikle polimerlerden yapılır. Esnektirler. Hava ve sıvı kaçırmamazlık sağlamaları büyük önem taşır.

Soğutma sıvıları korode önleyici kimyasallar barındırabilir. Saf su veya farklı kimyasallar kullanılabilir.

AIO Soğutucuların Bizler için Artıları

1. ”Custom” sıvı soğtuculardan daha ucuza mâl olurlar.
2. ”Custom” sıvı soğutuculardan daha kolay kurulumları vardır.
3. ”Custom” sıvı soğutuculardan daha az beceri ve bilgi gerektirirler.
4. Termal macun değişimleri harici pek bir bakım gerektirmezler.

AIO Soğutucuların Eksileri

1. Sıvı kaçağı durumu oluşturmasına karşı yapılabilecek pek bir durum yoktur.
2. Kullanım ömürleri daha azdır.
3. Seri üretim olduklarından dolayı belli markaların belli modelleri baştan sorunlu olabilir.
4. Sorun çıkması durumunda düzeltilmeleri daha zordur.
5. Soğutma kapasitesini sonradan arttırma gibi bir durumunuz olmayabilir.
6. Soğutma sıvısını değiştirmek ”custom” yönteminden çok daha zordur.