Diyabetten Korunma Yolları Nelerdir?

Diyabet, günümüzde oldukça sık görülen bir rahatsızlıktır. Halk dilinde şeker hastalığı olarak da bilinen diyabet, gün geçtikçe daha fazla sayıda insanda görülmektedir. Bilimsel adı diabetes mellitus olarak geçen bu rahatsızlığın çağın hastalığı olarak adlandırılması da bundandır.

Tüm dünyada ve ülkemizde oldukça yaygın bir biçimde görülmekte olan diyabet, aslında Tip 1 Diyabet ve Tip 2 Diyabet olarak ikiye ayrılmaktadır. Tip 1 Diyabet, genellikle genetik faktörlerden kaynaklı bir şekilde oluşurken, Tip 2 Diyabet ise kişilerde sonradan görülen ve farklı nedenlerden dolayı ortaya çıkar. Diyabetin en sık görülen ve yaygın hali ise Tip 2 Diyabet türüdür. Bu yazıda diyabetin ne olduğu, belirtileri ve tedavisinin nasıl olduğunun yanı sıra, diyabetten korunma yolları sizlerle paylaşılacaktır.

Diyabet (Şeker Hastalığı) Nedir?

Yukarıda da belirtildiği gibi halk arasında şeker hastalığı olarak geçen Diyabet, pankreasta üretilmekte olan insülin hormonunun üretilememesi ya da az miktarda üretilmesinden kaynaklanan bir hastalıktır. Diğer yandan insülin hormonunun üretilmesine rağmen, bu hormonun etkin bir şekilde kullanamadığı durumlarda da diyabetten söz etmek mümkündür.

İnsülin hormonu, kandaki glukoz yani diğer bir deyişle şeker miktarının düzenlenmesinde aktif rol oynamaktadır. Bu hormonun yetersiz kalması veya kullanılamaması durumunda kandaki glukoz yani şeker seviyesi yükselir. Bu durumda da kişi için ciddi sonuçların doğabileceği bir takım komplikasyonlar oluşabilir.

Diyabet, Tip 1 Diyabet ve Tip 2 Diyabet olarak ikiye ayrılmaktadır. Tip 1 Diyabet türü, genel olarak genetik faktörlerden kaynaklanır ve bu nedenle de çocukluk döneminde ortaya çıkar. Tip 1 Diyabet türünde insülin hormonu ya çok az salgılanır ya da hiç yoktur. Bu tür diyabete sahip olanlar dışarıdan insülin almak zorundadır. Tip 2 Diyabet ise bu yazıda daha çok üzerinde duracağımız ve dünya genelinde en yaygın görülen türdür. Tip 2 Diyabet türünde, insülin hormonu vücut tarafından etkin bir şekilde kullanılamaz ve böylece kandaki şeker seviyesi yine yükselmiş olur. Bunların dışında gebelikte görülen Gestasyonel Diyabet gibi farklı türler de bulunmaktadır.

Diyabet (Şeker Hastalığı) Belirtileri Nelerdir?

Tip 1 Diyabet ve Tip 2 Diyabet türünde bazı farklı belirtiler olsa da, genel olarak diyabet hastalığında görülmekte olan belirtileri aşağıdaki gibi sıralamak mümkündür:

• Ağızda kuruluk ve buna bağlı sık su içme isteği
• Sık idrar çıkma hali (poliüri)
• Doygunluk hissinin azalması, açlık hissi
• Yorgun hissetme ve halsizlik
• Kuru cilt ve buna bağlı olarak kaşıntı
• Görüşte bulanıklık
• Yaraların geç iyileşiyor olması

Bu ve bunun gibi belirtiler kişiye diyabeti düşündürmelidir. Diğer yandan erken evrede bu belirtilerden hiçbiri olmayabilir. Belirti vermeden ilerlemiş olan diyabette ise vücudun kalp, böbrek, göz ve uzuv gibi organlarında çeşitli problemler ortaya çıkabilir.

Diyabet (Şeker Hastalığı) Tanısı

Yukarıda yazan belirtilerden yola çıkarak kendinizde diyabet yani diğer adıyla şeker hastalığı olduğunu düşünüyorsanız, en yakın sağlık kuruluşuna giderek kan şekerinizi ölçtürmeniz gerekir. Sağlıklı bir bireyde kan şekeri yani glukoz 70 – 100 ml/dl arasında normal kabul edilmektedir. Diğer yandan açlık kan şekeri düzeyiniz 126 md/dl üzerinde ise Oral Glukoz Tolerans Testi (OGTT) yapılması gerekir. OGTT, halk arasında şeker yüklemesi testi olarak da bilinmektedir. Bu testin sonucunda kan şekeri seviyesi 200 mg/dl değerini geçerse diyabet hastalığı tanısı konulur. Diğer yandan kanda HbA1C testi ile de kan şekeri ölçümü yapılmaktadır.

Diyabetten Korunma Yolları Nelerdir?

Dünyada en sık rastlanan hastalıklardan olan Tip 2 Diyabet türünün ortaya çıkma nedenleri arasında şunları sayabiliriz:

• Ailede diyabetli kişilerin olması
• Obezite yani aşırı kilolu olma durumu
• Yaşlanma
• Stres
• Hareketsiz bir yaşam tarzının olması
• Gebelik

Bu tarz nedenler, kişi de Tip 2 Diyabet yani şeker hastalığı görülme riskini artırmaktadır. Peki diyabetten korunma yolları nelerdir? Genetik faktörler değiştirilemez ancak yaşam tarzındaki değişiklikler, kişinin kendisini bu hastalıktan korumasına yardımcı olabilir. Diyabetten korunma yolları için önerileri aşağıdaki gibi sıralayabiliriz?

• İlk başta sağlıklı beslenmeye özen göstermek gerekir. Hazır gıda yerine taze sebze ve meyve ile beslenmek, kişiyi diyabetten koruyabilir.
• Dengeli beslenmek ve kilo kontrolü sağlamak, diyabet riskini azaltacaktır.
• Düzenli olarak egzersiz yapmak, yine diyabet riskini aza indiren faktörler arasındadır.
• Riski yüksek olan kişilerin düzenli olarak test yaptırıp, kan şekerini takip etmesi de önemli bir noktadır. Böylece kişiler diyabet olsalar bile, erken evrede hastalıktan haberdar olarak durumu kontrol altına alabilirler.
• Sigara ve alkolden uzak durmak da riski azaltan etmenlerdendir.